Κονεκτιβισμός

 

Ο κονεκτιβισμός αναπτύχθηκε από τους George Siemens και Stephen Downes για να θέσει ένα νέο θεωρητικό πλαίσιο ερμηνείας και κατανόησης των σύγχρονων τρόπων μάθησης στην ψηφιακή εποχή του 21ου αιώνα. Στον πυρήνα της θεωρίας βρίσκεται η θέση ότι η γνώση είναι κατανεμημένη σε ένα δίκτυο συνδέσμων και η μάθηση βασίζεται στη δυνατότητα κατασκευής και διάσχισης των συγκεκριμένων δικτύων.(Siemens G,2010)

ConnectedPresonΑυτά τα δίκτυα συνδέσμων καλείται να αξιοποιήσει ο σύγχρονος μαθητής δημιουργώντας το δικό του δίκτυο μάθησης, το οποίο αποτελείται από:

  • Κόμβους οι οποίοι μπορεί να είναι οποιαδήποτε στοιχεία μπορούν να αποτελέσουν πηγή πληροφόρησης και μπορούν να συνδεθούν με άλλα στοιχεία (κόμβους)
  • Συνδέσεις οι οποίες αποτελούν τύπους σύνδεσης μεταξύ κόμβων.
  • Έτσι, ο σύγχρονος μαθητής μαθαίνει πλοηγούμενος σε μια πληθώρα (δια)δικτυακών πηγών γνώσης (κόμβων), επιλέγοντας μόνος του, το περιεχόμενο, τον τρόπο, το χρόνο και τα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσει για να επιτύχει τους προσωπικούς του εκπαιδευτικούς στόχους. Κατά τον τρόπο αυτό, η γνώση δεν αποτελεί προϊόν πρότασης ή εισήγησης από το δάσκαλο ( οποίος πλέον αναλαμβάνει να παίξει επικουρικό ρόλο-αν όχι να απουσιάσει εντελώς), αλλά ο μαθητής μόνος του μέσα από αλληλεπιδράσεις με διάφορα γνωστικά αντικείμενα ή/και ανθρώπους, καλείται να δομήσει ένα δικό του προσωπικό δίκτυο μάθησης αποτελούμενο από διαφορετικές, κατανεμημένες πηγές γνώσης.

[Πηγή:http://learn20.wikispaces.com/%CE%9A%CE%BF%CE%BD%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%B2%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82+(%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF+2011) ]

[Πηγή:http://learn20.wikispaces.com/%CE%9A%CE%BF%CE%BD%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%B2%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82+(%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF+2011) ]

Οι Βασικές Αρχές του κονεκτιβισμού:

  • Η μάθηση και η γνώση απαιτούν ποικιλία απόψεων. Ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να συνθέσει τη δική του πορεία μάθησης.
  • Η μάθηση είναι μια διαδικασία δημιουργίας δικτύου εξειδικευμένων κόμβων ή πηγών πληροφορίας.
  • Η γνώση παραμένει στα δίκτυα. Τα μάθησης μπορούν να θεωρηθούν ως δομές που δημιουργούμε προκειμένου να μαθαίνουμε, να παραμένουμε ενημερωμένοι και να αποκτούμε συνεχώς νέες εμπειρίες και γνώσεις. Τα δίκτυα μάθησης μπορεί να είναι εσωτερικά, νευρωνικά δίκτυα όπου η γνώση είναι κατανεμημένη εντός του εγκεφάλου του ατόμου, ή εξωτερικά, δίκτυα τα οποία δημιουργούμε μαθαίνοντας και ενσωματώνοντας τον κόσμο γύρω μας (Siemens, 2006). Ένα εξωτερικό δίκτυο αποτελεί επέκταση του εσωτερικού (νευρωνικού) δικτύου ενός ατόμου.
  • Η γνώση μπορεί να βρίσκεται σε μη ανθρώπινες συσκευές και η μάθηση ενεργοποιείται και διευκολύνεται από την τεχνολογία. Η γνώση μπορεί να βρίσκεται σε ανθρώπους οργανώσεις, βιβλιοθήκες, ιστοχώρους, βιβλία, περιοδικά, βάσεις δεδομένων ή οποιαδήποτε άλλη πηγή πληροφοριών.
  • Η ικανότητα να μάθουμε περισσότερα είναι πιο κρίσιμη από το τι είναι τώρα γνωστό.
  • Το να μαθαίνουμε και να γνωρίζουμε είναι διαρκείς σε εξέλιξη διαδικασίες.
  • Η ικανότητα να βλέπει κανείς τις συνδέσεις, να αναγνωρίζει πρότυπα και νοήματα στις ιδέες και στις αντιλήψεις είναι κρίσιμη για την μάθηση.
  • Η ακριβής και επίκαιρη γνώση αποτελεί βασικό στόχο όλων των κονεκτιβιστικών μαθησιακών δραστηριοτήτων.
  • Η λήψη απόφασης είναι από μόνη της μια διαδικασία μάθησης. Η επιλογή του τι να κάνει κανείς και το νόημα των εισερχόμενων πληροφοριών επηρεάζεται από μια πραγματικότητα που αλλάζει. Ενώ υπάρχει μια σωστή απάντηση τώρα, μπορεί να είναι λανθασμένη στο μέλλον λόγω αλλαγών στο είδος των πληροφοριών που επηρεάζουν τις αποφάσεις. PLN-300x225

Στον κονεκτιβισμό ο ρόλος των εκπαιδευτικών και των εκπαιδευομένων αποκτούν νέα διάσταση. Οι μαθητές είναι σε θέση να αυτό – ρυθμίζουν την μάθησή τους, μέσα σε ένα πλαίσιο αμφίδρομης επικοινωνίας προς άλλους συμμαθητές τους, δασκάλους, ειδικούς, γονείς κτλ. Ο δάσκαλος λειτουργεί ως υποστηρικτής της όλης διαδικασίας και στόχο έχει να διευκολύνει τη μάθηση ενσωματώνοντας εκπαιδευτικά εργαλεία στην εκπαιδευτική διαδικασία και βοηθώντας τους μαθητές να αξιοποιήσουν σωστά τους σύγχρονους τρόπους μάθησης (Lisa Dawley, 2009).

[Πηγή: http://moodle.korinthos.uop.gr/blog/index.php?entryid=33%5D

[Πηγή εικόνας: http://sites.psu.edu/danapivblog1/2013/02/28/connectivism/ ]

 

Οικοδομισμός

 

(Επ)οικοδομισμός ή (επ)οικοδομιτισμός ή κονστρουκτιβισμός είναι μια θεωρία γνώσης που υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι δημιουργούν γνώση και νοήματα από μια αλληλεπίδραση μεταξύ των εμπειριών τους και των ιδεών τους. Κατά τη διάρκεια της νηπιακής ηλικίας είναι μια αλληλεπίδραση μεταξύ ανθρώπινων εμπειριών και των αντανακλαστικών τους ή των προτύπων συμπεριφοράς.

piagetΗ επισημοποίηση της θεωρίας του (επ)οικοδομισμού αποδίδεται γενικά στον Ζαν Πιαζέ, ο οποίος συνέδεσε τους μηχανισμούς με τους οποίους κατακτάται η γνώση από τους μαθητές. Πρότεινε ότι μέσα από τις διαδικασίες της προσαρμογής και της αφομοίωσης, οι μαθητές οικοδομούν νέες γνώσεις από τις εμπειρίες τους.

[Πηγή εικόνας: http://syling39startanewjourney.blogspot.com/2013/03/theory-of-jean-piaget.html ]

 

Όταν οι μαθητές αφομοιώνουν, ενσωματώνουν τη νέα εμπειρία στο ήδη υφιστάμενο πλαίσιο χωρίς να το αλλάζουν. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν οι εμπειρίες των ατόμων ευθυγραμμίζονται με τις εσωτερικές τους αναπαραστάσεις για τον κόσμο, αλλά μπορεί επίσης να συμβεί ως μια αποτυχία αλλαγής μιας εσφαλμένης κατανόησης· για παράδειγμα, μπορεί να μην σημειώνουν τα συμβάντα, μπορεί να παρανοούν την εισαγωγή πληροφοριών από άλλους, ή μπορεί να αποφασίζουν ότι ένα συμβάν είναι τυχαίο και συνεπώς ασήμαντο ως πληροφορία για τον κόσμο. Αντίθετα, όταν οι εμπειρίες των ατόμων αντικρούουν τις εσωτερικές τους αναπαραστάσεις, μπορεί να αλλάξουν τις αντιλήψεις των εμπειριών για να προσαρμόσουν τις εσωτερικές τους αναπαραστάσεις.

piagetquote1Σύμφωνα με τη θεωρία, η προσαρμογή είναι η διαδικασία επανασχεδίασης της νοητικής αναπαράστασης κάποιου για τον εξωτερικό κόσμο ώστε να προσαρμοστεί σε νέες εμπειρίες. Η προσαρμογή μπορεί να γίνει κατανοητή ως ο μηχανισμός με τον οποίον η αποτυχία οδηγεί σε μάθηση: όταν δρούμε με την προσδοκία ότι ο κόσμος λειτουργεί με έναν τρόπο και παραβιάζει τις προσδοκίες μας, αποτυγχάνουμε συχνά, αλλά προσαρμόζοντας αυτήν τη νέα εμπειρία και επανασχεδιάζοντας το πρότυπό μας για τον τρόπο που δουλεύει ο κόσμος, μαθαίνουμε από την εμπειρία της αποτυχίας μας, ή της αποτυχίας των άλλων.

[Πηγή εικόνας: http://syling39startanewjourney.blogspot.com/2013/03/theory-of-jean-piaget.html ]

[Πηγή:http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82_(%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AE) ]

Στόχος της Διδασκαλίας είναι η δημιουργία κατάλληλου και πλούσιου περιβάλλοντος με το οποίο αλληλεπιδρά ο μαθητής.

Οι Βασικές Αρχές του οικοδομισμού:

  • Η γνώση κατασκευάζεται, δεν μεταδίδεται
  • Η μάθηση είναι ατομική διαδικασία οικοδόμησης γνώσεων
  • Το νόημα αποκτάται μέσω εμπειριών
  • Η μάθηση δεν είναι αποστήθιση εννοιών ή γεγονότων.

Η μάθηση λαμβάνει χώρα μέσα από δραστηριότητες διερεύνησης, ανακάλυψης, έρευνας, πειραματισμού και επίλυσης προβλήματος.

Η μάθηση είναι μία υποκειμενική και εσωτερική διαδικασία οικοδόμησης νοημάτων και θεωρείται το αποτέλεσμα οργάνωσης και προσαρμογής των νέων πληροφοριών σε ήδη υπάρχουσες γνώσεις. Αναγνωρίζει δηλαδή ότι τα παιδιά, πριν ακόμα πάνε στο σχολείο, διαθέτουν γνώσεις και το σχολείο πρέπει να βοηθήσει να οικοδομηθούν νέες γνώσεις πάνω σε αυτές που ήδη κατέχουν.

Κεντρικοί οι ρόλοι: α. του μαθητή που αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στην οικοδόμηση της γνώσης του β. της προηγούμενης ή πρότερης γνώσης του μαθητή η οποία θα πρέπει να τροποποιηθεί και να επεκταθεί ως αποτέλεσμα της μάθησης γ. Ο δάσκαλος αναλαμβάνει έναν υποστηρικτικό- συμβουλευτικό ρόλο στη δραστηριότητα των μαθητών

Εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στο εσωτερικό του γνωστικού μας συστήματος, στη δομή και τη λειτουργία του : η μάθηση συνίσταται στην τροποποίηση των γνώσεων.

Μάθηση με την αξιοποίηση των ΤΠΕ (Τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνίας):

Ο Οικοδομισμός είναι κυρίαρχο μοντέλο στο σχεδιασμό εκπαιδευτικού λογισμικού.

Βασικές αρχές στο σχεδιασμό σύγχρονου εκπαιδευτικού λογισμικού είναι να παρέχει αυθεντικές μαθησιακές δραστηριότητες και να ενθαρρύνει την έκφραση και την προσωπική έκφραση.

[Πηγή: https://sites.google.com/site/ictlearningtheories/constructivism]

 

Συμπεριφορισμός

 

behaviorism

Κατά τον Συμπεριφορισμό το εξωτερικό περιβάλλον και συγκεκριμένα η αλληλεπίδραση του ατόμου με τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος διαμορφώνουν την συμπεριφορά του. Δεν αποδίδει την συμπεριφορά του ατόμου σε παράγοντες όπως η προσωπικότητα, ο χαρακτήρας , το ασυνείδητο ή τα γνωστικά σχήματα. Για τον συμπεριφορισμό όλα αυτά αποτελούν ουσιαστικοποιήσεις. Η ουσιαστικοποίηση είναι οποιαδήποτε απόδοση μιας συμπεριφοράς σε μια άλλη συμπεριφορά. Για παράδειγμα το να αποδώσουμε τη συμπεριφορά (σύμπτωμα) ενός ατόμου με σχιζοφρένεια στην ψυχική ασθένεια είναι μια ουσιαστικοποίηση. Βασικός άξονας της συμπεριφοριστικής ανάλυσης αποτελεί η έννοια του κλασικού εξαρτημένου αντανακλαστικού η οποία οφείλεται στον Ιβάν Πάβλοφ (ο σκύλος του Pavlov).

 

[Πηγή εικόνας: https://reynaldojrflores.wordpress.com/category/notes-and-resources/%5D

Μηχανισμοί διαμόρφωσης συμπεριφοράς:

Μηχανισμοί ή τρόποι διαμόρφωσης της συμπεριφοράς αποτελούν η ενίσχυση και η τιμωρία. Τόσο ο ένας μηχανισμός όσο και ο άλλος διακρίνεται στην θετική και αρνητική του μορφή.

  • Θετική ενίσχυση : το υποκείμενο δρα για να αισθανθεί ευχάριστα. (π.χ. η δράση του να γυρίζω νωρίς στο σπίτι μου σημαίνει ότι η γυναίκα μου θα μου έχει ζεστό φαγητό)
  • Αρνητική ενίσχυση: το υποκείμενο δρα για να μην αισθανθεί δυσάρεστα. (π.χ. η δράση του να γυρίζω νωρίς στο σπίτι μου τερματίζει τις φωνές της γυναίκας μου)
  • Θετική τιμωρία: το υποκείμενο στερείται του ευχάριστου συναισθήματος. (π.χ. η δράση του να μην πηγαίνω νωρίς στο σπίτι μου σημαίνει ότι δεν θα φάω)
  • Αρνητική τιμωρία :το υποκείμενο υποβάλλεται σε δυσάρεστο συναίσθημα. (π.χ. η δράση του να μην πηγαίνω νωρίς στο σπίτι μου θα κάνει την γυναίκα μου να μου φωνάζει)behaviorism-school

[Πηγή:http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82 ] 

[Πηγή εικόνας: http://aktas561.blogspot.com/ ]

Μάθηση με την αξιοποίηση των ΤΠΕ (Τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνίας):

Η μάθηση με την αξιοποίηση των ΤΠΕ, στη βάση της συμπεριφοριστικής προσέγγισης, επιτυγχάνεται όταν ενισχύεται η επιθυμητή συμπεριφορά των μαθητών και απαλείφεται η μη επιθυμητή. Η ενίσχυση συνδέεται με την έννοια της ανάδρασης ή της επανατροφοδότησης. Το βασικό ερέθισμα που ενισχύει τη μάθηση μια αντίδρασης, ακολουθεί τη συγκεκριμένη επιθυμητή αντίδραση, γι’ αυτό και η μέθοδός του ονομάζεται ενεργός συντελεστική μάθηση. Το περιεχόμενο της γνώσης είναι συγκεκριμένο και αυστηρά δομημένο με στάδια προόδου που οδηγούν στα επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα. Η παρεχόμενη γνώση είναι πολύ καλά οργανωμένη από τους ειδικούς σχεδιαστές των υπολογιστικών συστημάτων και εφαρμογών, παρέχεται με αυστηρά μεθοδευμένο τρόπο και αξιολογείται με προκαθορισμένα κριτήρια αξιολόγησης, στη βάση μιας βαθμολογικής κλίμακας.

Behaviorism

 

[Πηγή εικόνας: http://proto-knowledge.blogspot.com/2011_12_01_archive.html ]

Σε αυτό το πλαίσιο, η διδασκαλία με τη χρήση των ΤΠΕ είναι δασκαλοκεντρική. Χρησιμοποιούνται Συστήματα Καθοδήγησης και Διδασκαλίας, όπου μέσω Λογισμικών Εξάσκησης και Πρακτικής, οι μαθητές πραγματοποιούν δραστηριότητες στις οποίες έχει προκαθοριστεί η μοναδική «σωστή» απάντηση από τους σχεδιαστές τους. Ο υπολογιστής στη συμπεριφοριστική προσέγγιση χρησιμοποιείται απλά ως ένα τεχνικό εργαλείο, ως μια καλά προγραμματισμένη μηχανή, που είναι γεμάτη γνώσεις, οι οποίες παρέχονται στους μαθητές γραμμικά και σειριακά. Η μάθηση μέσω της τεχνολογίας συντελείται με την ενίσχυση της επιθυμητής συμπεριφοράς, μέσω επιφωνημάτων, χειροκροτημάτων και ευχάριστων ήχων μέσω των λογισμικών ή με την απάλειψή της, μέσω αποδοκιμασιών ή μη παροχής βραβείων.

Ο εκπαιδευτικός, ως «αυθεντία» και «μεταλαμπαδευτής» της μιας και μοναδικής γνώσης, μεταδίδει τη γνώση, προτρέπει τους μαθητές του να λύσουν τις ασκήσεις των «κλειστών» λογισμικών, παρακολουθεί την πρόοδό τους, ελέγχει την ποσότητα της γνώσης και την αποτελεσματικότητά τους.

Οι μαθητές είναι «άδεια δοχεία» που γεμίζουν με τη γνώση του εκπαιδευτικού, ή «άγραφες πλάκες» που γράφονται με την «πένα» του. Συμπληρώνουν με τη σειρά τις δραστηριότητες των λογισμικών, οι οποίες μπορεί να περιέχουν ερωτήσεις «σωστού-λάθους», αντιστοιχήσεις, συμπληρώσεις, κ.λπ.. Οποιαδήποτε δημιουργική, διερευνητική δραστηριότητα απουσιάζει από τη διδασκαλία γιατί δεν μπορεί να ελεγχθεί. Η ενίσχυση της επιθυμητής απάντησης από το «μηχάνημα» ενθαρρύνει τους μαθητές και τους προτρέπει να συνεχίσουν.

[Πηγή:https://economu.wordpress.com/%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%85%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C/%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82/ ]